خواص آناناس تازه: در طب سنتی ایرانی، طبع آناناس گرم و تر است. آناناس از میوه‌های مقوی استوایی است. درخت آناناس در برابر کم‌آبی و خشکی مقاوم است. پوسته خارجی آناناس سخت و فلس‌دار است اما میوه‌اش آب‌دار و شیرین است و اندکی هم به ترشی می‌زند. آناناس ویتامین‌ها و مواد معدنی فراوانی دارد لذا بسیار مغذی است و برای سلامتی قلب و عروق و سلامت چشم و لثه و استخوان‌ها و نیز برای مقابله با آرتروز مفید است. آناناس رقیق‌کننده خون است و از ایجاد لخته‌های خون در رگ‌ها جلوگیری می‌کند. البته افرادی که دچار خونریزی هستند به‌خاطر همین خاصیت آناناس باید از مصرف آن بپرهیزند. در این مطلب، خواص آناناس تازه بیان می‌شود و سپس جدول ارزش غذایی آناناس تازه، آناناس خشک و آب آناناس ارائه خواهدشد.
آناناس در فرهنگ غذایی ایران
همانطور که اشاره شد، میوه آناناس در ایران قدمت چندانی ندارد. لذا طبیعی است که این میوه در غذاها یا شیرینی‌های سنتی ایران جایگاه خاصی نداشته باشد. اما در خوراکی‌ها و میان‌وعد سازگار است. برخی از خوراکی‌ها و میان‌وعده‌هایی که با آناناس تهیه می‌شوند چنین هستند:
خواص آناناس در طب سنتی ایرانی
به‌نوشته طبایع، از نظر طب سنتی ایرانی، طبع آناناس گرم و تر است. آناناس بلغم را از سینوس‌ها می‌زداید، زخم را التیام می‌دهد و برای سلامت روده و برای درمان برونشیت، بیماری‌های ریه، سینوزیت و آلرژی‌های تورمی مفید است و به بهبود هضم غذا نیز کمک می‌کند. ضمنا آناناس ماده‌ای موسوم به بتاکاروتن دارد که برای سلامت چشم و بینایی سودمند است.
آناناس برای سلامت ریه مفید است. لذا برخی کارشناسان، مصرف آناناس و کمپوت آن را برای بیماران کرونایی که دوران نقاهت‌شان را می‌گذرانند، مفید دانسته‌اند.
عوارض آناناس
در مصرف هیچ خوراکی و میوه‌ای نباید افراط کرد و آناناس نیز از این قاعده مستثنی نیست. افراط در مصرف آناناس موجب زخم دهان می‌شود و زخم معده و زخم اثنی عشر را تشدید می‌کند. پتاسیم موجود در آناناس نیز به بیماری کلیه منجر شود.
توصیه شده است که آناناس هر بار، کم و در ساعات اول شب مصرف شود. آب انار و آب لیمو از مصلحات آناناس هستند یعنی طبع آن را تعدیل می‌کنند (ماخذ).
ضمنا آناناس ماده‌ای موسوم به بروملاین دارد که خون را رقیق و از ایجاد لخته‌های خونی پیش‌گیری می‌کند. این ویژگی آناناس برای سلامتی مفید است اما برای افرادی که به دچار خونریزی هستند، مضر است زیرا خونریزی را افزایش می‌دهد (ماخذ). لذا افرادی که خونریزی دارند باید از مصرف آناناس بپرهیزند، زیرا تداوم مصرف بروملاین طی دوره خونریزی ممکن است نهایتا به کم‌خونی نیز منجر شود.
کوتاه درباره خواص آناناس تازه (و خشک)
- آناناس برای کاهش درد آرتروز بسیار مفید است و هم‌‌زمان استخوان‌ها را نیز تقویت می‌کند.
- آناناس تازه کم‌کالری است اما مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی متعددی دارد که برای سلامتی ضروری هستند.
- صد گرم آناناس فقط ۱۵۰ کیلوکالری انرژی تولید می‌کند و از این حیث شبیه سیب است. میوه آناناس هیچ چربی اشباع‌شده یا کلسترولی ندارد، اما سرشار از فیبر خوراکی غیرحلال مثل پکتین است که برای سلامتی مفیدند.
- میوه آناناس آنزیمی موسوم به بروملاین دارد که پروتئین را تجزیه و درنتیجه غذا را هضم می‌کند. بروملاین همچنین خواص ضدسرطانی و ضدالتهاب دارد و نیز ضدلختگی خون است. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مرتب آناناس مقابله با آرتروز، سوء هاضمه و کرم روده کمک می‌کند.
- آناناس تازه منبع بسیارخوبی برای تامین ویتامین‌های آنتی‌اکسیدان مثل ویتامین ث است. صد گرم آناناس ۴۷.۸ میلی گرم ویتامین ث دارد که می‌تواند بخش عمده نیاز روزانه انسان به ویتامین ث را تامین کند.
- ویتامین ث برای سنتز کولاژن لازم است. کولاژن پروتئین ساختارمند مهمی است که برای حفظ یکپارچگی رگ‌ها، پوست، اندام‌ها و استخوان‌ها لازم است. مصرف مرتب میوهها یا غذاهای حاوی ویتامین ث انسان را از بیماری اسکوربوت حفظ می‌کند و با تقویت سیستم ایمنی، مقاومت بدن در برابر عوامل عفونت‌زا را افزایش می‌دهد. ویتامین ث همچنین رادیکال‌های آزاد مضر و التهاب‌آور را از خون پاک می‌کند.
- میوه آناناس غنی از ویتامین‌های گروه ب مثل فولات‌ها، تیامین، پیریدوکسین، ریبوفلاوین و مواد معدنی مثل مس، منگنز و پتاسیم است. پتاسیم از اجزای مهم سلولی است و نرخ تپش قلب و فشار خون را تنظیم می‌کند.
- مس نیز از عوامل مهم در ساخت گلبول‌های قرمز خون است. منگنز نیز در ساخت آنزیم سوپراکسید دیسموتاس نقش دارد که از عوامل بسیار قدرتمند برای زدودن رادیکال‌های آزاد مضر از خون است.
خواص آناناس تازه و خشک
آناناس برای قلب و عروق، بینایی، استخوان، لثه و نیز برای کاهش درد آرتروز مفید است. برخی از فواید و خواص آناناس را می‌توان چنین برشمرد:
خواص آناناس برای چشم و بینایی
تباهی لکه زرد شکبیه چشم، عارضه‌ای است که معمولا در سنین پیری رخ می‌دهد و بینایی را مختل می‌کند و حتی ممکن است به نابینایی نسبی منجر شود. مصرف آناناس احتمال بروز این بیماری را ۳۶ درصد کاهش می‌دهد.
خواص آناناس تازه برای استخوان
آناناس منگنز فراوانی دارد. منگنز ماده‌ای معدنی است که برای ساخت و استحکام استخوان و بافت‌های پیوندی، لازم است. با مصرف یک پیمانه آناناس حدود ۷۳ درصد از نیاز روزانه‌تان به منگنز تامین می‌شود.
آناناس برای سلامت لثه مفید است
سلامتی لثه بر سلامت دهان و دندان نیز اثر می‌گذارد. آناناس لثه‌ها را تقیوت می‌کند و لذا برای سلامتی و استحکام دندان‌ها نیز مفید است.
خواص آناناس برای تنظیم فشار خون
وقتی فشار خون بیش از حد افزایش پیداکند، خون هنگام گردش در رگ‌ها به دیواره رگ‌ها فشار می‌آورد. مصرف پتاسیم و در عین حال، کاهش میزان مصرف سدیم، یکی از راه‌های مناسب برای تنظیم فشار خون است. صد گرم آناناس ……. پتاسیم و فقط یک میلی‌گرم سدیم دارد.
خاصیت آناناس جهت کاهش وزن
آناناس میوه شیرینی است و اشتها را کاهش می‌دهد. ضمنا چربی چندانی ندارد اما قندهای طبیعی آن، بخشی از انرژی موردنیاز انسان را تامین می‌کند. لذا مصرف آناناس به‌میزان کافی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.
هشدار: آناناس ممکن است با برخی افراد سازگار نباشد. در این‌صورت عوارضی مثل تهوع، استفراغ یا اسهال در آن‌ها بروز می‌یابد و شاید به‌خاطر بروملاین موجود در آناناس دل‌پیچه نیز بگیرند.
جدول ارزش غذایی و خواص آناناس تازه و خشک
این جدول، ارزش غذایی ۱۰۰ گرم آناناس تازه یا خام و ۱۰۰ گرم آناناس خشک را نشان می‌دهد. ستون سوم و پنجم جدول نشان می‌دهند که با خوردن ۱۰۰ گرم آناناس خام (ماخذ) و خشک (ماخذ)، چند درصد از نیاز روزانه انسان به مواد مغذی مختلف تامین می‌شود. این درصدها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تعیین شده‌اند. غذالند، توصیه‌های این سازمان را تایید یا رد نمی‌کند. این درصدها در جدول درج شده‌اند تا میزان مواد مغذی موجود در هر یک، بهتر درک شود.
| ارزش غذایی | آناناس تازه خام | درصد تامین مواد | آناناس خشک | درصد تامین مواد |
| انرژی (کیلوکالری) | ۵۰ | ۲.۵% | ۳۱۳ | حدود ۱۶% |
| کربوهیدرات (گرم) | ۱۳.۵۲ | ۱۰% | ۸۱.۵۴ | ۳۰% |
| پروتئین (گرم) | ۰.۵۴ | ۱% | ۱.۴۳ | ۳% |
| چربی کل (گرم) | ۰.۱۲ | کمتر از ۱% | ۰.۴۷ | ۱% |
| کلسترول (میلی‌گرم) | ۰ | ۰% | ۰ | ۰% |
| فیبر خوراکی (گرم) | ۱.۴ | ۴% | ۳.۷ | ۱۳% |
| قندها (گرم) | ۹.۸۵ | – | ۷۲.۹۴ | – |
| ویتامین‌ها | ||||
| ب۹ / فولات‌ها (میکروگرم) | ۱۸ | ۴.۵% | ۲۴ | ۶% |
| ب۳ / نیاسین (میلی‌گرم) | ۰.۵ | ۴% | ۱.۱۹۵ | ۷% |
| ب۶ / پیریدوکسین (میلی‌گرم) | ۰.۱۱۲ | ۹% | ۰.۲۶۸ | ۲۱% |
| ب۲ / ریبوفلاوین (میلی‌گرم) | ۰.۰۱۸ | ۱.۵% | ۰.۰۸۵ | ۷% |
| ب۱ / تیامین (میلی‌گرم) | ۰.۰۷۹ | ۶.۵% | ۰.۱۴۷ | ۱۲% |
| ویتامین آ (میکروگرم) | ۵۸ واحد | ۲% | ۴ میکروگرم | ۰% |
| ویتامین ث (میلی‌گرم) | ۴۷.۸ | ۸۰% | ۲۵.۴ | ۲۸% |
| ویتامین ای (میلی‌گرم) | ۰.۰۲ | کمتر از ۱% | ۰.۰۵ | کمتر از ۱% |
| ویتامین کا (میکروگرم) | ۰.۰۸ | ۰.۵% | ۱.۹ | ۲% |
| الکترولیت‌ها | ||||
| سدیم (میلی‌گرم) | ۱ | ۰% | ۳ | ۰% |
| پتاسیم (میلی‌گرم) | ۱۰۹ | ۲.۵% | ۲۹۰ | ۶% |
| مواد معدنی | ||||
| کلسیم (میلی‌گرم) | ۱۳ | ۱.۳% | ۳۵ | ۳% |
| مس (میلی‌گرم) | ۰.۰۱۱ | ۱۲% | ۰.۲۹۵ | ۳۳% |
| آهن (میلی‌گرم) | ۰.۲۹ | ۳.۵% | ۰.۷۹ | ۴% |
| منیزیم (میلی‌گرم) | ۱۲ | ۳% | ۳۲ | ۸% |
| منگنز (میلی‌گرم) | ۰.۹۲۷ | ۴۰% | – | – |
| فسفر (میلی‌گرم) | ۸ | ۱% | ۲۱ | ۳% |
| سلنیوم (میکروگرم) | ۰.۱ | کمتر از ۱% | ۰.۵ | ۱% |
| روی (میلی‌گرم) | ۰.۱۲ | ۱% | ۰.۳۲ | ۳% |
مقایسه مواد مغذی آناناس تازه و خشک
۸۶ درصد آناناس تازه از آب تشکیل شده است. آناناس خشک اما بیشتر آب خود را از دست داده است و کمتر از ۱۶ درصد آب دارد. لذا سبک‌تر است. پس طبیعی است که ۱۰۰ گرم آناناس خشک در مقایسه با ۱۰۰ گرم آناناس تازه، کالری بیشتری داشته باشد و برخی از مواد مغذی آن نیز بیشتر باشد. مثلا پروتئین، فیبر و ویتامین‌های گروه ب در آناناس خشک بیشتر است اما در عوض آناناس تازه ویتامین ث و منگنز بسیار بیشتری دارد. درنتیجه، از خوردن آناناس تازه غافل نشوید.
خرید و نگهداری آناناس
آناناس اگر رسیده باشد، وقتی به‌آن ضربه بزنید، صدای سنگین و توپُری می‌دهد. آناناس برخلاف میوه‌هایی مثل موز، بعد از آن‌که چیده شد دیگر رسیده‌تر نمی‌شود. لذا هنگام خرید باید دقت کنید که میوه به‌اندازه کافی رشد کرده باشد. آناناس سالم مزه شیرینی دارد که اندکی به ترشی می‌زند. از خوردن آناناس ترش یا آناناسی که طعمش نامتعارف است، بپرهیزید. آناناس رسیده اگر در دمای اتاق رها شود زود فاسد می‌شود. لذا فاصله بین خرید تا مصرف آن هرچه کمتر باشد بهتر است. ضمنا آناناس به سرما حساس است و لذا نمی‌توان آن‌را مدت طولانی در یخچال نگه داشت. می‌توانید آناناس را تمیز کنید و سپس آن‌را درسته یا برش‌خورده درون کیسه پلاستیکی نازکی بپیچید و ۱ تا ۲ روز در یخچال نگه دارید.
مقالات مشابه: خواص میوهها، سبزی‌ها و خوراکی‌ها