فواید و خواص گلابی: در یکی از روایات اسلامی آمده است که گلابی معده را می‌پالاید و تقویت می‌کند و با بِه، هم‌گون است. خوردنش روی غذا سودمندتر است تا ناشتا. هر کس احساس سنگینی می‌کند، از آن [بر روی غذا] بخورد (ماخذ). گلابی در بهبود عملکرد مغز و ایجاد احساس آرامش موثر است (ماخذ). بیش از ۸۰ درصد گلابی، اب است. در طب سنتی ایرانی طبع گلابی شیرین، گرم و تر است اما طبع گلابی ترش، سرد و خشک است. گلابی شیرین نشاط‌آور و برای رفع تشنگی مفید است (ماخذ). در این مطلب، به فواید و خواص گلابی در طب سنتی ایرانی و طب جدید اشاره و جدول ارزش غذایی گلابی ارائه خواهدشد.
گلابی در فرهنگ غذایی ایران
گلابی میوه‌ای مقوی است و عطر و طعم آن به عطر و طعم سیب شباهت دارد. ایرانی‌ها گلابی را عمدتا خام می‌خورند و یا با آن مربا یا کمپوت تهیه می‌کنند. برای مطالعه دستور تهیه مربای گلابی و کمپوت گلابی این پیوندها را ببینید:
فواید و خواص گلابی شیرین و ترش در طب سنتی
طب سنتی ایرانی بین خواص گلابی شیرین و ترش اندکی تمایز قائل شده است. به‌نوشته سایت طبایع، طبع گلابی شیرین، گرم و تر است. گلابی شیرین میوه نشاط‌آوری است و قلب و معده و دستگاه هاضمه را تقویت می‌کند. ضمنا ملین است و ضمن تامین رطوبت بدن، یبوست را رفع می‌کند. توصیه شده است که بلافاصله بعد از خوردن گلابی آب ننوشید. عسل، هل، دارچین و رازیانه از مصلحات گلابی هستند.
طبع گلابی ترش، سرد و خشک است. معده و کبد را تقویت می‌کند و حرارت صفرا و خون را تسکین می‌دهد. از انتقال بخارات معده به مغز جلوگیری می‌کند و سردردهای ناشی از نفخ معده را می‌کاهد. اما خوردن گلابی ترش به کودکان و سالخوردگان و مبتلایان به فلج، توصیه نمی‌شود. گلابی ترش برای اعصاب مضر است و لذا افرادی که بیماری‌های عصبی دارند نیز نباید گلابی ترش بخورند. بخارپز کردن یا تهیه مربا با گلابی ترش، طبع آن را تعدیل می‌کند.
کوتاه درباره فواید و خواص گلابی
- گلابی مواد مغذی متعدد اعم از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی و ویتامین دارد که برای سلامتی مفیدند.
- گلابی برای سلامتی ریه و رفع التهابات آن و نیز کاهش گلودرد سودمند است.
- گلابی حاوی فیبر خوراکی است. صد گرم گلابی ۳.۱ گرم فیبر دارد که حدود ۸ درصد نیاز روزانه انسان به فیبر را تامین می‌کند. مصرف مرتب میوه‌هایی مثل گلابی از سرطان روده بزرگ جلوگیری می‌کند. اکثر فیبر موجودی در گلابی از نوع پلی‌ساکارید غیرمحلول یا اصطلاحا NSP است که نرم‌کننده روده است.
- فیبر موجود در گلابی به ترکیبات سمی و شیمیایی سرطان‌زا در روده بزرگ می‌چسبد و اجازه نمی‌دهد این ترکیبات با مخاط دوره در تماس باشند.
- گلابی میوه‌ای بسیار کم‌کالری است. صدگرم گلابی فقط ۵۸ کیلوکالری انرژی تولید می‌کند اما چون فیبر فراوانی دارد می‌تواند در کاهش وزن و کاهش کلسترول مضر خون نقش موثری داشته باشد.
- گلابی ویتامین ث نیز دارد.
- آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئیدی مثل بتاکاروتن و ژگازانتین نیز در گلابی یافت می‌شود. این ترکیبات به‌علاوه ویتامین ث و ویتامین آ رادیکال‌های آزاد مضر را از بدن پاک می‌کنند.
- گلابی برای تامین مس، آهن، پتاسیم، منگنز و منیزیم و ویتامین‌های گروه ب مثل فولات‌ها، ریبوفلاوین و پیریدوکسین نیز منبع خوبی است.
- در طب سنتی اقوام مختلفی برای درمان کولیت، آرتروز، نقرس، اختلالات حاد کیسه صفرا گلابی تجویز می‌شده است.
جدول ارزش غذایی گلابی
در این جدول، ارزش غذایی ۱۰۰ گرم گلابی خام ارائه شده است. ستون سوم جدول نشان می‌دهد که با خوردن ۱۰۰ گرم گلابی خام، چند درصد از نیاز روزانه انسان به مواد مغذی مختلف تامین می‌شود. این درصدها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تعیین شده‌اند. غذالند، توصیه‌های این سازمان را تایید یا رد نمی‌کند. این درصدها در جدول درج شده‌اند تا میزان مواد مغذی موجود در گلابی بهتر درک شود.
| ارزش غذایی | ۱۰۰ گرم گلابی خام | میزان تامین نیاز روزانه |
| انرژی (کیلوکالری) | ۵۸ | ۳% |
| کربوهیدرات‌ها (گرم) | ۱۳.۸۱ | ۱۱% |
| پروتئین (گرم) | ۰.۳۸ | کمتر از ۱% |
| چربی کل (گرم) | ۰.۱۲ | ۰.۵% |
| کلسترول (میلی‌گرم) | ۰ | ۰% |
| فیبر خوراکی (گرم) | ۳.۱ | ۸% |
| قندها | ۹.۷۵ | |
| ویتامین‌ها | ||
| ب۹ / فولات‌ها (میکروگرم) | ۷ | ۲% |
| ب۳ / نیاسین (میلی‌گرم) | ۰.۱۵۷ | ۱% |
| ب۵ / اسید پانتوتنیک (میلی‌گرم) | ۰.۰۴۸ | ۱% |
| ب۶ / پیریدوکسین (میلی‌گرم) | ۰.۰۲۸ | ۲% |
| ب۲ / ریبوفلاوین (میلی‌گرم) | ۰.۰۲۵ | ۲% |
| ب۱ / تیامین (میلی‌گرم) | ۰.۰۱۲ | ۱% |
| ویتامین آ (میکروگرم) | ۱ | حدود ۱% |
| ویتامین ث (میلی‌گرم) | ۴.۲ | ۷% |
| ویتامین ای (میلی‌گرم) | ۰.۱۲ | ۱% |
| ویتامین کا (میکروگرم) | ۴.۵ | ۴% |
| الکترولیت‌ها | ||
| سدیم (میلی‌گرم) | ۱ | ۰% |
| پتاسیم (میلی‌گرم) | ۱۱۹ | ۲.۵% |
| مواد معدنی | ||
| کلسیم (میلی‌گرم) | ۹ | ۱% |
| مس (میلی‌گرم) | ۰.۰۸۲ | ۹% |
| آهن (میلی‌گرم) | ۰.۱۷ | ۲% |
| منیزیم (میلی‌گرم) | ۷ | ۲% |
| منگنز (میلی‌گرم) | ۰.۰۴۸ | حدود %۲ |
| فسفر (میلی‌گرم) | ۱۱ | ۲% |
| سلنیوم (میکروگرم) | ۰.۱ | ۰% |
| روی (میلی‌گرم) | ۰.۱ | ۱% |
مقالات مشابه: خواص میوه‌‌ها، سبزی‌ها و خوراکی‌ها