خواص پسته خام: پسته بسیار مغذی و سرشار از برخی مواد معدنی و ویتامین‌هاست. در چین به آن آجیل خندان می‌گویند. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته در جهان است. از نظر طب سنتی ایرانی، طبع پسته گرم و خشک است. پسته برای تقویت مغز و دهانه معده مفید است اما افراط در خوردن آن برای معده مضر خواهدبود. در ادامه، به خواص پسته خام اشاره و جدول ارزش غذایی پسته خام ارائه خواهدشد.
پسته در غذاهای ایرانی
پسته را فقط به‌صورت آجیل و مربا مصرف نمی‌کنند. این آجیل مغذی، از مواد اصلی برخی شیرینی‌های ایرانی است و گاهی نیز برای تزیین شیرینی و کیک به‌کار می‌رود. ضمنا پسته ماده اصلی چند نوع غذای ایرانی است از جمله:
خواص پسته در طب سنتی
از نظر طب سنتی ایرانی، طبع پسته گرم و خشک است. پسته چاق‌کننده است و سبب رشد مغز و کلیه می‌شود و برای افراد سردمزاج و برای تقویت قلب و مغز و ذهن و اعصاب نیز مفید است. همچنین برای رفع انسداد کبد و گرم کردن کلیه‌ها و مثانه سودمند دانسته شده است. جویدن پسته لثه‌ها را تقویت و دهان را خوشبو می‌کند. پسته دهانه معده را نیز تقویت می‌کند اما افراط در مصرف آن نتیجه عکس دارد و برای معده مضر است. کسانی که دچار رفلکس معده (بازگشت اسید معده) هستند، می‌توانند ۲۰ دقیقه بعد از غذا، یک قاشق مرباخوری مخلوط پودر مغز پسته و شکر یا نبات را روی زبان بریزند تا به‌تدریج با آب دهان مخلوط و حل شود و سپس آن‌را ببلعند.
(ترکیب پودر مغز پسته و شکر یا نبات را حداکثر به‌اندازه مصرف ۳ روز تهیه کنید زیرا اگر بیش از این میزان تهیه شود، ممکن است فاسد شود.)
روغن پسته نیز از نظر طب سنتی ایرانی پرفایده است و از جمله برای تقویت مغز و پیشگیری از بروز سینوزیت و درمان آن توصیه شده است. گرم‌مزاجان می‌توانند پسته را همراه مصلحاتی مانند سرکه، انار، زرشک، زردآلو و سکنجبین استفاده کنند. کسانی که پس از مصرف پسته دچار التهاب یا زخم دهان و گلو می‌شوند می‌توانند پس از خوردن پسته، گلاب یا سرکه رقیق غرغره کنند (ماخذ).
کوتاه درباره خواص پسته خام
- پسته غنی از مواد معدنی، چربی و پروتئین است.
- صد گرم مغز پسته خام ۵۶۰ کیلوکالری انرژی تولید می‌کند.
- مغز پسته سرشار از ترکیبات آنتی‌اکسیدان از جمله کاروتن و ویتامین ای است. این ترکیبات می‌توانند رادیکال‌های آزاد سمی را بزدایند و درنتیجه از ابتلا به بیماری‌های مختلف مثل سرطان و عفونت‌ها جلوگیری کنند.
- ویتامین‌های گروه ب نیز در پسته فراوانند. پسته همچنین حاوی مس، منگنز، پتاسم، کلسیم، آهن، منیزیم، روی و سلنیوم است. پسته مس فراوانی دارد. مس از مواد معدنی مهم در انتقال پیام‌های عصبی، تولید گلبول‌های قرمز خون و سوخت‌وساز است.
- روغن پسته که از مغز پسته استخراج می‌شود، روغن سالمی برای پخت‌وپز است. روغن پسته عطر خوشایندی دارد و ملین است، لذا از خشکی پوست جلوگیری می‌کنند.
- خواص آنتی‌اکسیدانی پسته برای درمان دیابت و شرایط مرتبط با آن نیز مفید است.
خواص پسته خام برای قلب و عروق
برخی مطالعات نشان داده‌اند که پسته به کاهش کلسترول مضر خون (اصطلاحا LDL) کمک می‌کند. کسانی که برای کاهش وزن، ۲۰ درصد کالری موردنیاز روزانه خود را از پسته تامین می‌کنند، توانستند کلسترول مضر خون‌شان را حدود ۱۴ درصد کاهش دهند و کلسترول مفید (اصطلاحا HDL) را حدود ۲۵ درصد افزایش دهند. اگر این نتایج صحیح باشند، مصرف مرتب پسته می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
پسته خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد. ترکیبات موجود در پسته از جمله ویتامین آ، زآگزانتین و پلی‌فنول به نابودی رادیکال‌های آزاد و مخرب سلول کمک می‌کنند. این فرآیند میزان التهاب در رگ‌ها را که از عوامل مهم در بیماری‌های قلبی است کاهش می‌دهد.
پسته برای سلامت چشم مفید است
پسته حاوی کاروتنوئیدهایی است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی و محافظتی دارند. این ترکیبات که در سایر آجیل‌ها چندان فراوان نیستند، بافت‌های بدن و به‌ویژه بخش‌هایی همچون چشم را از رادیکال‌های آزاد مضر محافظت می‌کنند. ترکیبات یادشده، چشم را از عارضه تباهی لکه زرد شبکیه چشم که در اثر کهولت سن رخ می‌دهد، محافظت می‌کنند.
خواص پسته برای بافت‌ها و استخوان‌ها
پسته حاوی مس، منگنز و ویتامین ب ۶ است. این عناصر برای رشد و سلامتی بافت‌ها و استخوان‌ها و سوخت‌وساز چربی و کربوهیدرات‌ها ضروری هستند و عملکرد سیستم ایمنی را نیز ارتقا می‌دهند. ضمنا پسته چون غنی از فیبر است، برای دستگاه گوارش مفید است.
هشدار:
پسته حاوی اسید آناکاردیک است که در برخی افراد، سبب بروز حساسیت می‌شود. سایر آجیل‌ها و میوه‌های عضو خانواده پسته‌ایان مثل بادام هندی و انبه نیز چنین خاصیتی دارند. لذا افرادی که به اسید آناکاردیک حساسیت دارند، باید در خوردن چنین آجیل‌ها و میوه‌هایی محتاط باشند.
پسته بهتر است خام و بی‌نمک باشد. نمک حاوی سدیم است و سدیم خطر ابتلا به فشار خون را افزایش می‌دهد. از مصرف پسته‌های آلوده به رنگ مصنوعی بپرهیزید، به‌خصوص که برای مبتلایان به اختلال کم‌توجهی مضر هستند. پوسته خارجی پسته تازه، سبز یا سرخ است و پوست درونی پسته کرم مایل به سفید است.
جدول ارزش غذایی و خواص پسته خام
این جدول، ارزش غذایی ۱۰۰ گرم پسته خام را نشان می‌دهد. ستون سوم جدول، نشان می‌دهد که با خوردن ۱۰۰ گرم پسته خام چند درصد از نیاز روزانه انسان به مواد مغذی مختلف تامین می‌شود. میزان نیاز روزانه انسان به این مواد توسط سازمان غذا و داروی آمریکا توصیه شده است. غذالند، توصیه‌های این سازمان را تایید یا رد نمی‌کند. اما درج این داده‌ها در جدول به درک بهتر میزان مواد مغذی موجود در پسته کمک می‌کند. مثلا این اعداد می‌گویند که میزان مس و ویتامین ب۶ موجود در ۱۰۰ گرم پسته خام حتی بیش از نیاز روزانه بدن به این مواد است.
| ارزش غذایی | پسته خام (۱۰۰ گرم) | درصد تامین نیاز روزانه |
| انرژی (کیلوکالری) | ۵۶۰ | ۲۹% |
| کربوهیدرات‌ها (گرم) | ۲۷.۱۷ | ۱۰% |
| پروتئین (گرم) | ۲۰.۱۶ | ۴۰% |
| چربی کل (گرم) | ۴۵.۳۲ | ۵۸% |
| کلسترول (میلی‌گرم) | ۰ | ۰% |
| فیبر خوراکی (گرم) | ۱۰.۶ | ۳۸% |
| ویتامین‌ها | ||
| ب۹ / فولات‌ها (میکروگرم) | ۵۱ | ۱۳% |
| ب۳ / نیاسین (میلی‌گرم) | ۱.۳ | ۸% |
| ب۵ / اسید پانتوتنیک (میلی‌گرم) | ۰.۵۲ | ۱۰% |
| ب۶ / پیریدوکسین (میلی‌گرم) | ۱.۷ | ۱۳۱% |
| ب۲ / ریبوفلاوین (میلی‌گرم) | ۰.۱۶ | ۱۲% |
| ب۱ / تیامین (میلی‌گرم) | ۰.۸۷ | ۷۲% |
| ویتامین ث (میلی‌گرم) | ۵.۶ | ۶% |
| ویتامین آ (میکروگرم) | ۲۶ | ۳% |
| ویتامین ای (میلی‌گرم) | ۲.۸۶ | ۱۳% |
| الکترولیت‌ها | ||
| سدیم (میلی‌گرم) | ۱ | ۰% |
| پتاسیم (میلی‌گرم) | ۱۰۲۵ | ۲۲% |
| مواد معدنی | ||
| کلسیم (میلی‌گرم) | ۱۰۵ | ۸% |
| مس (میلی‌گرم) | ۱.۳ | ۱۴۴% |
| آهن (میلی‌گرم) | ۳.۹۲ | ۲۲% |
| منیزیم (میلی گرم) | ۱۲۱ | ۳۰% |
| منگنز (میلی‌گرم) | ۱.۲ | ۵۲% |
| فسفر (میلی‌گرم) | ۴۹۰ | ۷۰% |
| سلنیوم (میکروگرم) | ۷ | ۱۳% |
| روی (میلی‌گرم) | ۲.۲ | ۲۰% |
نگهداری پسته
پسته در جای خنک و تاریک ماه‌ها سالم می‌ماند. اما مغز پسته باید در ظرف دربسته و دور از هوا در یخچال نگهداری شود تا کهنه نشود.
ماخذ تصویر ابتدای مقاله: soghat-yazd.com
مقالات مشابه: خواص میوه‌‌ها، سبزی‌ها و خوراکی‌ها