خواص آلبالو و گیلاس: آلبالو و گیلاس از نظر طبیعت گیاهی‌شان هم‌خانواده‌اند، اما آلبالو ترکیبات اسیدی بیشتری دارد و به‌همین علت ترش‌تر است. یکی از تفاوت‌های آلبالو و گیلاس، تفاوت طبع آن‌ها از نظر طب سنتی است: طبع آلبالو سرد و خشک اما طبع گیلاس گرم و تر است. از جمله خواص آلبالو این است که غلظت و پرفشاری خون و نیز تهوع و دل‌آشوبه را رفع می‌کند. از خواص گیلاس نیز فایده آن برای سالمندان است؛ ضمن این‌که خشونت حلق و ریه رفع می‌کند. در ادامه، با توضیحات بیشتری به خواص آلبالو و گیلاس اشاره و سپس جدول ارزش غذایی آن‌ها ارائه خواهدشد.
آلبالو و گیلاس در غذاهای ایرانی
آلبالو و گیلاس طبیعتا هم خام خورده می‌شوند و هم از آن‌ها مربا تهیه می‌شود. ضمنا آلبالوخشک نیز موردعلاقه بسیاری از ایرانی‌هاست که اگر پرنمک نباشد، خوراکی مفید و پرخاصیتی است. آلبالو و گیلاس در پخت و تزیین کیک و شیرینی نیز پرکاربردند، اما در غذاهای ایرانی ظاهرا آلبالو بیش از گیلاس کاربرد دارد و حتی یکی از غذاهای معروف ایرانی آلبالو پلو نام گرفته است. در ادامه، به برخی از کاربردهای غذایی آلبالو و گیلاس در فرهنگ غذایی ایران اشاره می‌شود:
برخی از غذاهای ایرانی که با آلبالو تهیه می‌شوند
- آلبالو پلو (دستور پخت)
- خورش سیب و آلبالو (دستور پخت)
- مربای آلبالو (دستور پخت)
- کیک آلبالو (دستور پخت)
- ترشک آلبالو (دستور پخت)
- کیک کاکائویی آلبالو (دستور پخت)
برخی از خوراکی‌های ایرانی که با آلبالو تهیه می‌شوند
خواص آلبالو در طب سنتی ایرانی
از نظر طب سنتی ایرانی، طبع آلبالو سرد و خشک است. بیش از ۸۶ درصد جرم آلبالو آب است، لذا برای کاهش تشنگی مفید است و برای تقویت معده و کبد گرم نیز توصیه شده است. ضمنا شیره هسته آلبالو با رازیانه برای خرد کردن سنگ کلیه و سنگ مثانه بسیار سودمند دانسته شده است. آلبالوی ترش برای مقابله با گرمازدگی مفید است و چون قابض است اسهال، دل‌آشوبه، تهوع و تلخی دهان ناشی از بازگشت صفرا به معده را رفع می‌کند. آلبالو برای رفع غلظت و پرفشاری خون در افراد گرم‌مزاج نیز توصیه شده است، اما افراد سردمزاج نباید در خوردن آلبالو افراط کنند. عسل از مصلحات آلبالو است (ماخذ).
خواص گیلاس در طب سنتی ایرانی
از نظر طب سنتی ایرانی، طبع گیلاس گرم و تر است. گیلاس ملین است و برای رفع خشونت حلق و ریه و حنجره و نیز برای سالمندان مفید است. در مواردی گیلاس پخته را حتی از خام آن نیز مفیدتر دانسته‌اند، زیرا آسان‌تر هضم می‌شود.
کوتاه درباره خواص آلبالو و گیلاس
- آلبالو و گیلاس بسیار کم‌کالری و کم‌چرب هستند. اما چندین نوع ویتامین و ماده معدنی دارند.
- آلبالو و گیلاس ماده‌ای موسوم به آنتوسیانین گلیکوسید دارند. آنتوسیانین‌ها رنگدانه‌های قرمز، بنفش یا آبی هستند که در بسیاری از میوهها و سبزی‌ها یافت می‌شوند و عمدتا در پوست میوهها تجمع دارند و گفته می‌شود که خواص آنتی‌اکسیدانی قدرتمندی دارند.
- مطالعات علمی نشان داده‌اند که آنتوسیانین‌های آلبالو و گیلاس مانند داروی ضدالتهاب عمل می‌کنند فلذا می‌توانند در برابر دردهای مزمن مثل مصدومیت‌های ورزشی، نقرس و دردهای ماهیچه‌ای موثر باشند.
- مطالعات همچنین نشان داده‌اند که ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در آلبالو می‌تواند در مقابله با سرطان‌ها، پیری و بیماری‌های عصبی و شرایط پیشادیابتی مفید باشد.
- گیلاس و آلبالو آنتی‌اکسیدانی موسوم به ملاتونین دارند. این ماده برای سلول‌های عصبی مغز مفید است و تحریکات دستگاه عصبی را تسکین می‌دهد و می‌تواند برای روان‌رنجوری، بی‌خوابی و سردرد مفید باشد.
- ضمنا گیلاس و آلبالو مواد معدنی مختلفی مثل روی، آهن، پتاسیم و منگنز دارند. این‌دو میوه سرشار از مس هستند. پتاسیم الکترولیت مفیدی است که در تنظیم نرخ تپش قلب و فشار خون نقش مهمی دارد.
- آلبالو سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مثل زآگزانتین و بتا کاروتن است که با رادیکال‌های آزاد مضر مقابله می‌کنند و برای جلوگیری از پیری، سرطان‌ها و بیماری‌های مختلف موثرند.
- بررسی‌ها نشان داده‌اند که خواص ضدالتهابی آلبالو و گیلاس در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی موثر است زیرا رادیکال‌های آزاد را نابود می‌کنند.
گیلاس و آلبالو برای تسکین سردرد، نقرس و فیبرومیلاژیا مفید دانسته شده‌اند.
خواص آلبالو و گیلاس با کمی جزییات بیشتر
در ادامه، برخی از خواص آلبالو و گیلاس با کمی جزییات بیشتر توضیح داده می‌شوند.
آلبالو و گیلاس مفید برای سلامت قلب
آلبالو و گیلاس رنگدانه‌های قرمزی موسوم به آنتی‌سیانین دارند که در بسیاری از میوه‌های سرخ دیگر نیز یافت می‌شود. یافته‌ها نشان می‌دهند که آنتی‌سیانین موجود در آلبالو و گیلاس التهاب و درد را کاهش می‌دهد. ضمنا برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که آنتی‌سیانین خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و برای مقابله با دیابت و بیماری‌های قلبی نیز مفید است.
آلبالو و گیلاس سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها
نوشیدن ۲۵۰ میلی‌لیتر آب آلبالو بیش از بیش از همین میزان گوجه‌فرنگی، هویج، نخود، هندوانه یا موز آنتی‌اکسیدان دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها به رادیکال‌های آزاد حمله می‌کنند و می‌توانند از بیماری‌های قلبی، پیری، سرطان و سکته پیش‌گیری کنند.
خواص آلبالو و گیلاس مفید برای حفظ جوانی و بهبود کیفیت خواب
آلبالو و گیلاس ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی دارند که پتاسیم و ویتامین‌های ث و آ از آن جمله‌اند. این میوهها همچنین حاوی ماده‌ای موسوم به ملاتونین هستند که هم فرآیند پیری را کند می‌کند و هم کیفیت خواب انسان را بهبود می‌دهد. مصرف آلبالو و گیلاس چربی و کلسترول و نیز التهاب مفاصل را کاهش می‌دهد.
جدول ارزش غذایی و خواص آلبالو و گیلاس
در این جدول، ارزش غذایی ۱۰۰ گرم آلبالوی خام و ۱۰۰ گرم گیلاس خام ارائه شده است.
| ارزش غذایی | آلبالو (خام) | گیلاس (خام) |
| انرژی (کیلوکالری) | ۵۰ | ۶۳ |
| کربوهیدرات‌ها (گرم) | ۱۲.۱۸ | ۱۶.۰۱ |
| پروتئین (گرم) | ۱ | ۱.۰۶ |
| چربی کل (گرم) | ۰.۳ | ۰.۲ |
| کلسترول (میلیگرم) | ۰ | ۰ |
| فیبر خوراکی (گرم) | ۱.۶ | ۲.۱ |
| ویتامین‌ها | ||
| ب۹ / فولات‌ها (میکروگرم) | ۸ | ۴ |
| ب۳ / نیاسین (میلیگرم) | ۰.۴ | ۰.۱۵۴ |
| ب۵ / اسید پانتوتنیک | ۰.۱۴۳ | ۰.۱۹۹ |
| ب۶ / پیریدوکسین (میلیگرم) | ۰.۰۴۴ | ۰.۰۴۹ |
| ب۲ / ریبوفلاوین (میلیگرم) | ۰.۰۴ | ۰.۰۳۳ |
| ب۱ / تیامین (میلیگرم) | ۰.۰۳ | ۰.۰۲۷ |
| ویتامین آ (میکروگرم) | ۶۴ | ۳ |
| ویتامین ث (میلیگرم) | ۱۰ | ۷ |
| ویتامین کا (میکروگرم) | ۲.۱ | ۲.۱ |
| الکترولیت‌ها | ||
| سدیم (میلیگرم) | ۳ | ۰ |
| پتاسیم (میلیگرم) | ۱۷۳ | ۲۲۲ |
| مواد معدنی | ||
| کلسیم (میلی‌گم) | ۱۶ | ۱۳ |
| مس (میلیگرم) | ۰.۱۰۴ | ۰.۰۶ |
| آهن (میلیگرم) | ۰.۳۲ | ۰.۳۶ |
| منیزیم (میلیگرم) | ۹ | ۱۱ |
| منگنز (میلیگرم) | ۰.۱۱۲ | ۰.۰۷ |
| فسفر (میلیگرم) | ۱۵ | ۲۱ |
| روی (میلیگرم) | ۰.۱ | ۰.۰۷ |
مطالب مشابه: خواص میوهها، سبزی‌ها و خوراکی‌ها