آش ترخینه شیر از آش های سنتی استان قم است. آش ترخینه انواع مختلفی دارد و در شهرهای مختلف با رسپی های گوناگون تهیه می شود.
این آش از ترخینه شیر (گندم نیمکوب که در شیر پخته شده و بعد خشک شده است) تهیه می شود. مواد دیگر آن، عدس ، پیاز داغ، نمک و زردچوبه است. این خوراک بیشتر به عنوان صبحانه مصرف می شود و با نان خورده می شود.این آش در واقع چیزی شبیه به حلیم است با این تفاوت که حلیم شامل بلغور و گوشت است، در حالی که آش حلیم، حبوبات نیز دارد، یعنی از بلغور، حبوبات (نخود، لوبیا و عدس) و گوشت تهیه می شود که خوب می پزند و بعد آن را می کوبند. وقتی آش، حالتی به هم آمیخته و سفت به خود گرفت، آن را روی نان می ریزند و می خورند.
ترخینه ،غذایی است آبکی که از دوغ یا شیر تخمیر شده به دست میآید. این غذا از خیس کردن بلغور گندم یا جو در دوغ ترش به مدت ۱۰ روز تهیه میشود. در روش دیگر بلغور را به مدت چند ساعت در دوغ میپزند. پس از این مدت قطعاتی از این مخلوط خمیر مانند را گلوله کرده و پس از افزودن گیاهان بومی مانند شلغم و پونه، آنرا زیر نور آفتاب خشک مینمایند یا در تنورهای مخصوص حرارت میدهند. تکههای خشک ترخینه را با افزودن حبوبات و سبزی و پیاز بهعنوان آش آماده میکنند. ترخینه را میتوان یکی از اولین غذاهای نیمه آماده شناخت. این غذا در استان کرمانشاه و سایر مناطق غربی ایران، مانند ایلام و لرستان جز غذاهای پر مصرف است و به علت داشتن آنتی بیوتیک طبیعی به عنوان داروی سرماخوردگی شناخته میشود. اما امروزه ترخینه در اکثر نقاط ایران یافت می شود هر چند که مرکز تهیه آن همچنان شهرهایی هستند که ترخینه را درست می کنند اما این آش طرفداران زیادی در تمان نقاط ایران دارد.
همانطور که گفته شد شهرهای دیگری همچون ایلام آش ترخینه را تهیه می کنند .
مواد لازم
- عدس : نصف پیمانه
- بلغور گندم (گندم خرد شده ): 2 پیمانه
- پیازچه : 10 عدد
- روغن : به مقدار لازم
- آب : 8 لیوان
- شیر : 2 لیوان
- زردچوبه : به مقدار لازم
- نمک : به مقدار لازم
- فلفل : به مقدار لازم
- گندم را شسته و خشک می کنیم.
- سپس آن را آسیاب خرد می کنیم.
- پس از افزودن مقداری شیر آن را درون قابلمه ریخته روی شعله می گذاریم.
- وقتی خوب پخته شد ، عدس پخته را به آن اضافه می کنیم.
- در ظرف دیگر پیازچه له شده را با فلفل و زردچوبه تفت می دهیم و مقدار خیلی کم آب به همراه گندم و عدس به آن اضافه می کنیم.
- زمانی که آب آن بخار شد ، آن را دم کرده پس از 20 دقیقه میل می کنیم.
مراحل
آش .صبح؟
بله تو بعضی از شهرهای ایران انواع مختلفی از آش رو صبح هم استفاده می کنند.بیشتر هدف خوردن یه چیز گرم و مقوی برای سر صبح هست مثل مردم مشهد که صبحانه حلیم مشهدی استفاده می کنند.